Ciąża to z pewnością wyjątkowy stan – niestety, czas radosnego oczekiwania zazwyczaj uprzykrzają typowe dolegliwości ciążowe. Podpowiadamy jak sobie z nimi radzić domowymi sposobami, w okresie, w którym szczególnie istotne jest zachowanie ostrożności w stosowaniu leków i suplementów diety. Pamiętaj: w okresie ciąży NIE WOLNO stosować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą (który w razie wątpliwości również odeśle Cię do lekarza).

    Podczas ciąży organizm kobiety podlega wielu zmianom, co często jest przyczyną różnorodnych dolegliwości.
    Najczęstszą dolegliwością są nudności i wymioty, typowe dla I trymestru ciąży. Objawy te mogą być łagodne, ograniczające się jedynie do podwyższonej wrażliwości na zapachy, łagodnych nudność porannych lub sporadycznych wymiotów. W tej sytuacji należy unikać uczucia głodu, szczególnie zaraz po przebudzeniu. Doskonałym sposobem na zminimalizowanie nudności jest przegryzienie suchej przekąski zaraz po przebudzeniu, jeszcze przed wstaniem z łóżka (mogą to być na przykład wafle ryżowe). Również w ciągu dnia należy zawsze mieć przy sobie coś do przegryzienia, staraj się aby były to produkty wartościowe takie jak świeże lub suszone owoce czy pestki a unikaj słodyczy. W sytuacji, kiedy męczą Cię wymioty pamiętaj o uzupełnianiu utraconych płynów ale pij małymi porcjami aby nie prowokować dalszych torsji. Postaraj się również przyjmować częściej mniejsze i pełnowartościowe posiłki, oczywiście lekkostrawne. Unikaj również nieprzyjemnych zapachów, które mogą nasilać złe samopoczucie. Wymioty, choć bardzo nieprzyjemne zazwyczaj nie zagrażają rozwijającemu się płodowi. Sytuacja staje się poważniejsza jeżeli wymioty są bardzo częste i intensywne – może to doprowadzić do znacznej utraty wagi lub odwodnienia organizmu przyszłej mamy. W tej sytuacji konieczna jest konsultacja z lekarzem, który rozważy konieczność zastosowania preparatu przeciwwymiotnego. Nudności i wymioty zazwyczaj odchodzą w niepamięć wraz z końcem I trymestru ciąży i uczucie niechęci do większości potraw zastępowane jest stopniowo zwiększonym apetytem oraz osławionymi zachciankami pokarmowymi.
    Kolejną częstą dolegliwością ciążową jest zgaga, która może towarzyszyć kobiecie przez cały okres ciąży lub występować tylko okresowo. Rosnąca macica powoduje uciskanie żołądka, przez co jego kwaśna treść przedostaje się do przełyku i drażni go. Aby uniknąć zgagi należy spożywać lekkostrawne pokarmy - często ale w małych porcjach (takie postępowanie ułatwia trawienie). Należy również pamiętać aby nie kłaść się bezpośrednio po jedzeniu, najlepiej po kolacji wybrać się na spacer a do snu układać się na wysokiej poduszce (lekkie uniesienie głowy i tułowia zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku). W razie potrzeby, ewentualne zastosowanie leków przeciwko zgadze powinno być skonsultowane z lekarzem.
    Przykrą, i niestety bardzo częstą, dolegliwością podczas ciąży są zaparcia, które powodowane są przez zmiany hormonalne, ucisk powiększającej się macicy, oraz konieczne czasami ograniczenie aktywności fizycznej. Zapobieganie zaparciom polega na spożywaniu potraw lekkostrawnych z dużą zawartością błonnika (na przykład chleb pełnoziarnisty, płatki zbożowe, kasze, warzywa czy owoce). Pamiętaj, iż warunkiem koniecznym do uzyskania efektu przeczyszczającego przy pomocy pokarmów wysokobłonnikowych jest równoległe przyjmowanie dużej ilości płynów, które rozpulchniają masy kałowe i ułatwiają wypróżnienie. Jeżeli nie ma przeciwwskazań lekarskich, złotym środkiem na zaparcia może okazać się również aktywność fizyczna dostosowana do twojego odmiennego stanu. Oprócz spacerów czy wykonywania ćwiczeń dla ciężarnych w domowym zaciszu możesz skorzystać z bogatej oferty zajęć sportowych przeznaczonych specjalnie dla kobiet w ciąży – najpopularniejsze z nich to aerobik wodny, joga czy fitness. Uwaga! Pod żadnym pozorem nie stosuj popularnych leków na zaparcia – mogą one spowodować poronienie. W razie potrzeby skonsultuj się z lekarzem, który wybierze lek przeczyszczający, bezpieczny dla kobiet w ciąży.
    Częste oddawanie moczu to przypadłość, której nie można zapobiec podczas ciąży. Niektórym kobietom uczucie permanentnego wypełnienia pęcherza towarzyszy od pierwszych dni ciąży, co spowodowane jest zmianami hormonalnymi. Pod koniec III trymestru częstsze oddawanie moczu jest nieuniknione, ze względu na uciskanie pęcherza moczowego przez dużą macicę, dodatkowo czasami pęcherz przyszłej mamy drażniony jest „kopniakami” płodu. Bardzo częste oddawanie moczu zwykle nie jest powodem do niepokoju. Poważniejszy problem pojawia się w momencie, kiedy mikcja staje się bolesna – wtedy może to oznaczać infekcję dróg moczowych. Aby zapobiegać chorobom dróg moczowych należy, przede wszystkim, dbać o utrzymywanie higieny intymnej oraz przyjmować duże ilości płynów i często oddawać mocz (strumień moczu oczyszcza cewkę moczową z bakterii, które ewentualnie mogą się tam znaleźć). W razie potrzeby leczenia farmakologicznego, zawsze skonsultuj się z lekarzem.
    Kolejnym problemem ciążowym jest występowanie żylaków kończyn dolnych i odbytu. Pojawienie się żylaków spowodowane jest zwiększonym uciskiem rosnącej macicy i utrudnionym przepływem krwi w żyłach kończyn dolnych. Aby zapobiegać powstawaniu żylaków należy unikać długotrwałego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej. Jeżeli wymaga tego od Ciebie na przykład rodzaj wykonywanej pracy, pamiętaj aby co jakiś czas zmieniać pozycję, chodzić lub wykonywać ćwiczenia mięśni łydek w pozycji siedzącej. Bardzo przydatne mogą okazać się również pończochy lub rajstopy przeciwżylakowe, przeznaczone specjalnie dla kobiet w ciąży. Są one tak skonstruowane że pomimo ucisku na kończyny dolne poprawiającego przepływ krwi w żyłach, nie uciskają ciążowego brzucha. Niektóre rajstopy czy pończochy mają taki duży ucisk, iż trudno je założyć, dlatego pamiętaj aby robić to zaraz po przebudzeniu, jeszcze przed wstaniem z łóżka, kiedy nogi są najmniej opuchnięte. W przypadku wystąpienia żylaków kończyn dolnych powiadom o tym swojego lekarza prowadzącego ciążę. Żylaki należy obserwować i jeżeli są duże być może przy porodzie konieczne będzie zastosowanie pończoch przeciwżylakowych.
    Kobietom ciężarnym często dokuczają hemoroidy. Żylaki odbytu spowodowane są również uciskiem powiększającej się macicy lub mogą być konsekwencją zaparć. Objawy hemoroidów to bolesność i pieczenie podczas oddawania stolca, a czasami krwawienie. Jeżeli podczas czynności fizjologicznych zauważysz krew zawsze upewnij się czy nie pochodzi ona z dróg rodnych! Pomocne w walce z hemoroidami są liczne czopki i maści dostępne w aptekach – w razie potrzeby skonsultuj z lekarzem, który preparat będzie dla Ciebie najbardziej odpowiedni. Hemoroidów nie powinno się bagatelizować, ponieważ częste krwawienia mogą stać się nawet przyczyną anemii. Wynicowanie żylaków odbytu jest również bardzo często konsekwencją porodu siłami natury – spowodowane jest to długotrwałym i silnym parciem.
    Najpoważniejszymi problemem w ciąży może być wystąpienie nadciśnienia lub cukrzycy ciężarnych, które bezpośrednio zagrażają zdrowiu i życiu płodu. Na szczęście obecnie każdej kobiecie ciężarnej, objętej opieką lekarską, regularnie wykonuje się pomiary ciśnienia krwi oraz przynajmniej jednorazowo test obciążenia glukozą. W przypadku wystąpienia nadciśnienia lub cukrzycy należy bezwzględnie pozostać pod stałym nadzorem lekarza oraz stosować się do jego zaleceń.
    Jeżeli ciąża wydaje Ci się ciężkim okresem, zapewne zmienisz zdanie w okresie połogu, kiedy doskwierać ci będzie chroniczne niewyspanie, początkowe trudności z laktacją i troska o zdrowie maluszka. Na szczęście, wszystkie trudy wynagradza pierwszy uśmiech dziecka, a to już w drugim miesiącu, zaraz po połogu!

mgr farm. Anna Komar
data publikacji: 2012