CZYTELNIA > GRZYBICA to poważny problem

Grzybice stóp i paznokci coraz częściej dermatolodzy zaliczają do chorób cywilizacyjnych. Noszenie przez większą część roku nieprzewiewnego obuwia, skarpet, rajstop wykonanych z materiałów syntetycznych, powoduje powstawanie tzw. opatrunku okluzyjnego, w którym panują idealne warunki do rozwoju grzybów. Jednym z pierwszych etapów kolonizacji skóry przez zarodniki grzybicze jest ich przyleganie do skóry a następnie kiełkowanie. Takie czynniki jak wilgoć, temperatura ok. 37oC, zwiększenie stężenia CO2, przyspieszają proces kiełkowania i powodują szybką kolonizację skóry przez patogenne grzyby. Mogą one atakować włosy, skórę gładką, błony śluzowe i paznokcie.

Grzyby chorobotwórcze są łatwo przenoszone bezpośrednio z osoby chorej na osoby z najbliższego otoczenia oraz ze zwierząt (psów, kotów, świnek morskich, chomików) na ludzi. Grzybicą można zakazić się także w sposób pośredni tzn. przez kontakt z zarodnikami grzybów znajdujących się na dywanach, matach kąpielowych, meblach, ubraniach, czapkach, grzebieniach, sztućcach, a nawet tapicerce samochodowej.
Do rozpowszechnienia grzybic powierzchniowych przyczyniły się następujące czynniki:
- starzenie się społeczeństwa
- noszenie nieprzewiewnych ubrań i obuwia wykonanego z materiałów syntetycznych
- częste stosowanie antybiotyków, kortykosteroidów i leków immunosupresyjnych
- większa aktywność fizyczna i związane z tym masowe korzystanie z publicznych pływalni i klubów fitness.
Lokalizacja infekcji grzybiczej związana jest z wiekiem pacjenta. Na grzybicę skóry owłosionej głowy częściej chorują dzieci, a na grzybicę stóp i paznokci – dorośli. Rozpoznanie grzybicy powinno być w każdym przypadku potwierdzone badaniami mikroskopowymi i hodowlanymi.
 

Grzybica skóry gładkiej
 

Ten rodzaj grzybicy charakteryzuje się występowaniem ognisk rumieniowo-złuszczających z grudkami i pęcherzykami. Zakażenie przenosi się przez wspólne używanie ręczników, gąbek, bielizny, obuwia, umywalek. Sprzyja temu duża wilgotność i maceracja skóry rąk i nóg. Zmiany chorobowe mogą umiejscawiać się w okolicach pachwinowych, fałdach międzypośladkowych, górnych częściach ud, w szparach międzypalcowych,
na powierzchni dłoniowej rąk i na podeszwach stóp. Zwykle stosuje się leczenie miejscowe. Przy zmianach wysiękowych i zapalnych stosuje się okłady, zasypki (pudry), kremy i maści przeciwgrzybicze.
Grzybica skóry owłosionej
Dolegliwość ta zajmuje skórę owłosioną głowy i brodę u mężczyzn. Objawia się występowaniem licznych, drobnych ognisk o powierzchni złuszczającej się otrębiasto.
 

Grzybica paznokci
 

Cechami charakterystycznymi dla grzybicy paznokci są: zmiana zabarwienia, pogrubienie płytki paznokcia od łożyska. Towarzyszy często innym rodzajom grzybicy skóry gładkiej np. stóp. Zmiany rozpoczynają się od I i V palca stopy, potem mogą zajmować płytki paznokciowe pozostałych palców stóp i wszystkich palców dłoni. Zmianom tym towarzyszy nadmierne rogowacenie podpaznokciowe, które unosi płytkę. Leczenie grzybicy skóry owłosionej i paznokci jest długotrwałe i wymaga kontroli u specjalisty – dematologa oraz przeprowadzenia badań laboratoryjnych. Podstawą leczenia jest stosowanie preparatów o szerokim spektrum działania.
Do najnowszych osiągnięć w leczeniu grzybicy paznokci należy terapia pulsowa. Leczenie trwa trzy miesiące. Pacjent stosuje preparat doustny (wybiórczo gromadzący się w keratynie) tylko przez pierwszy tydzień trzech kolejnych miesięcy. Terapia pulsowa zapewnia pacjentom nie tylko dużą wygodę leczenia, ale przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa, ponieważ tak krótki okres przyjmowania leku nie pociąga za sobą większego ryzyka wystąpienia objawów ubocznych.

Profilaktyka
 

Podczas kuracji niezbędne jest przestrzeganie podstawowych zasad profilaktyki. Po każdej kąpieli należy dokładnie myć i wytrzeć stopy, zwłaszcza
w przestrzeniach międzypalcowych, ponieważ wilgotny naskórek staje się bardziej miękki,
a wówczas zarodniki grzybów mogą łatwiej wniknąć w głąb skóry. Niezwykle ważne jest pozbycie się starego obuwia, które stanowi rezerwuar zarodników grzybiczych.
W profilaktyce grzybicy stóp, zwłaszcza u osób z nadmierną potliwością oprócz przestrzegania właściwej diety konieczne jest stosowanie kosmetyków, wkładek przeciwpotnych do obuwia. Korzystne działanie wywierają kąpiele stóp w wodzie
z dodatkiem soli i ziół.

Data przygotowania artykułu: 2003 r.