Jesteś tu: Strona główna › Czytelnia

Szukaj:

CZYTELNIA > Choroba lokomocyjna - problemy z błędnikiem

Szukaj artykułu:

Zapraszamy Państwa do przeczytania artykułów, które zostały zamieszczone w dotychczasowych wydaniach
„Informatora o Programie Zyskaj Zdrowie i lekach bez recepty”.
Aby wyszukać artykuł na wybrany temat, prosimy skorzystać z wyszukiwarki lub z indeksu alfabetycznego.

ABCĆDEFGHIJKLMNOPRSŚTUWZŻ
Jesteś tutaj: CZYTELNIA > Choroba lokomocyjna - problemy z błędnikiem

Choroba lokomocyjna - problemy z błędnikiem

Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna, zwana inaczej kinetozą, to zaburzenie narządu równowagi pojawiające się podczas podróży samochodem, samolotem, czy statkiem. Często dotyczy dzieci, ale może dotknąć każdego, zwłaszcza, gdy jest przeziębiony czy przemęczony. Wiele zależy od indywidualnych skłonności. Co piąty podróżny cierpi z powodu mniej lub bardziej nasilonych objawów tej choroby.

Objawy

Typowe objawy to ból głowy, bladość, a przede wszystkim męczące nudności i wymioty. Na pojawienie się nieprzyjemnych symptomów podczas jazdy samochodem wpływa prędkość pojazdu, a także częste zahamowania i przyspieszenia; również jazda krętą górską drogą może wywołać objawy choroby.

Podczas podróży morskich najgorzej czują się osoby szczególnie wrażliwe na falowanie i kołysanie. Typowym objawom choroby lokomocyjnej na statku towarzyszy zazwyczaj utrata poczucia równowagi. W samolocie osoby podatne na chorobę lokomocyjną cierpią na dolegliwości przypominające chorobę wysokościową, czyli niedotlenienie organizmu. Mają zawroty głowy i nudności, są senne i osłabione.

Dlaczego chorujemy?

Choroba lokomocyjna jest wynikiem konfliktu ogarniającego nasze narządy zmysłów. Za równowagę w czasie podróży odpowiada narząd równowagi zwany błędnikiem. Znajduje się on w uchu wewnętrznym i jest pierwszym narządem, który rejestruje informacje o zmianie wielkości i kierunku zewnętrznych sił oddziałujących na nasz organizm. Dane te są natychmiast wysyłane do mózgu, by autonomiczny układ nerwowy zdążył dostosować narządy ciała do nowej sytuacji. Dzięki zsynchronizowanej pracy błędnika i ośrodkowego układu nerwowego pływanie łodzią po spokojnym jeziorze jest przyjemnym odpoczynkiem. Natomiast silne kołysanie na wysokiej fali lub gwałtowne przyspieszenie i hamowanie samochodu powoduje, że nadmiernie pobudzony błędnik z powodu zbyt szybko zmieniających się informacji, nie nadąża przekazywać ich do mózgu i dalej do narządów.

Mówiąc w pewnym uproszczeniu, organizm nie jest w stanie powiązać sprzecznych sygnałów od różnych zmysłów. Oczy informują, że wszystko w porządku, a błędnik „woła”, że coś się dzieje. Przesyła sygnał do mózgu, że jesteśmy w ruchu. Nasze oczy zaprzeczają temu – siedzimy przecież spokojnie na fotelu pasażera. Odbierający sprzeczne sygnały mózg, nie bardzo wie jak sobie z tym poradzić. Powstaje, więc swego rodzaju czynnościowy chaos. W tej sytuacji układ autonomiczny uruchamia wiele reakcji obronnych, co dla organizmu oznacza początek choroby lokomocyjnej.

Powodem wystąpienia objawów choroby mogą być również czynniki psychiczne. Niektórzy nie skarżą się na dolegliwości (np. nudności, zawroty głowy), jeśli podczas jazdy mają uwagę zaprzątniętą zajęciami wymagającymi skupienia. Zmęczenie, stres, intensywne zapachy, brak dostatecznej ilości tlenu mogą zaostrzać różne przykre dolegliwości.

Środki zaradcze

Jeśli wiemy, że pasażer źle znosi podróż, należy podjąć środki zaradcze, aby dolegliwości stały się mniej uciążliwe. Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną powinny, jeśli to możliwe:

  • unikać podróży w czasie upałów
  • zawsze siadać przodem do kierunku jazdy
  • w autobusie i pociągu wybierać miejsce jak najdalej od osi kół
  • w samolocie usiąść w okolicy skrzydeł
  • przed wyjazdem zjeść tylko lekki posiłek, nie pić napojów gazowanych
  • w czasie jazdy patrzeć na horyzont – stabilny punkt w krajobrazie; natomiast obserwacja migających drzew czy słupów wzmaga dolegliwości chorobowe
  • wybrać pozycję półleżącą, ze stabilnym podparciem
  • często wietrzyć pojazd, a także robić krótkie odpoczynki na świeżym powietrzu
  • wypocząć i wyspać się przed podróżą
  • gdy wystąpią mdłości, zamknąć oczy i głęboko oddychać; otworzyć okno i zaczerpnąć świeżego powietrza
  • nie jeść żadnych stałych pokarmów, najwyżej wypić trochę niegazowanej wody
  • zaopatrzyć się w torebki foliowe.

Pomocne preparaty

Dla zlikwidowania lub złagodzenia objawów choroby lokomocyjnej stosuje się często środki przeciwwymiotne. Wśród nich wyróżnić możemy środki pochodzenia syntetycznego i naturalnego. Do syntetycznych środków zapobiegającym wymiotom należą cholinolityki, zwłaszcza hioscyna (skopolamina) zalecana w postaci plastrów i leki przeciwhistaminowe (antagoniści receptora H1), a wśród nich pochodna piperazyny – meklozyna i etanoloaminy – difenhydramina (w połączeniu z 8-chloroteofiliną – Aviomarin). Jednak po ich stosowaniu mogą wystąpić zaburzenia układu pokarmowego, ból i zawroty głowy, senność, osłabienie mięśni, zwolnienie procesów psychicznych. Nie mogą być podawane dzieciom do 5 roku życia ani osobom prowadzącym pojazdy mechaniczne. U dzieci powyżej 1 roku życia stosuje się pochodną fenotiazyny – prometazynę o silnych właściwościach uspokajających. Lek wydawany jest na podstawie recepty lekarskiej.

W zapobieganiu wymiotom towarzyszącym chorobie lokomocyjnej bardzo skuteczne są preparaty na bazie sproszkowanych kłączy imbiru. Stosowane od stuleci przez żeglarzy dla zapobieżenia chorobie morskiej, obecnie dostępne są w aptece w postaci nowoczesnych, standaryzowanych leków w kapsułkach. Działanie przeciwwymiotne imbiru zostało potwierdzone w najnowszych badaniach klinicznych. Imbir lekarski jest jedną z najstarszych roślin leczniczych, jak również przyprawowych, imbir jest też wartościowym surowcem leczniczym starożytnej medycyny indyjskiej, tybetańskiej i chińskiej. Już w XIII w. imbir figurował w europejskich cennikach aptecznych. Składniki czynne zawarte w tym surowcu wywierają silne działanie przeciwwymiotne. Preparaty dostępne w aptekach stosujemy na pół godziny przed podróżą (Avioplant, Zingerek), ale także tuż po wystąpieniu nieprzyjemnych objawów (Lokomotiv). Należy pamiętać, że preparaty te przeciwwskazane są u kobiet w ciąży i dzieci do 7 roku życia. Osoby z kamicą żółciową przed zażyciem leku powinny bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Innym sposobem zapobiegania objawom choroby lokomocyjnej są leki homeopatyczne, dostępne w postaci granulek czy kropli (Cocculine, Cocculus Complexe Lehning nr 73). Są one bezpieczne zarówno dla dorosłych, kobiet w ciąży i dzieci. Preparaty te przyjmuje się zapobiegawczo już 1-2 dni przed podróżą w odpowiednich dawkach.

Alternatywną metodą walki z uciążliwymi dolegliwościami towarzyszącymi chorobie lokomocyjnej jest zastosowanie stożków działających na zasadzie masażu ściśle określonego punktu akupunktury. Punkt ten znajduje się na wewnętrznej stronie przegubu. Stożki należy umieścić w ściśle określonym miejscu już w trakcie podróży, nawet po wystąpieniu objawów choroby. Przykre dolegliwości powinny ustąpić już po 15 minutach masażu. Warunkiem skuteczności metody jest prawidłowe, bardzo precyzyjne umieszczenie stożków. Zaletami metody jest brak przeciwwskazań stosowania i brak działań ubocznych.

mgr farm. Magdalena Sim

Data przygotowania artykułu: 2004 r.

powrót