CZYTELNIA > Problemy z gardłem

Okres jesienno-zimowy niesie ze sobą duże ochłodzenie, deszcze, silny wiatr. Jest to czas sprzyjający obniżonej odporności organizmu i chorób przeziębieniowych, które objawiają się m.in. katarem, bólem gardła, chrypką.

Objawy towarzyszące bólowi gardła
 

Częste kichanie i uczucie zatkanego nosa z towarzyszącą mu wodnistą wydzieliną najczęściej poprzedzają wystąpienie bólu gardła. Bardzo często osoba przeziębiona odczuwa również pieczenie, drapanie i kłucie w gardle, ma trudności z przełykaniem. Błona śluzowa gardła jest wówczas przekrwiona i rozpulchniona. Często wśród objawów towarzyszących bólowi gardła obserwuje się również suchy kaszel, podwyższoną temperaturę, bóle głowy, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyi, przekrwienie spojówek, bóle mięśni i stan ogólnego „rozbicia”.
Niestety ból gardła może być także sygnałem wielu innych poważniejszych chorób:
- u dzieci: odry, ospy wietrznej, płonicy, opryszczkowego zapalenia jamy ustnej,
- mononukleozy zakaźnej,
- u dorosłych może świadczyć o zaniku błony śluzowej, chorobie nowotworowej.

Co jest przyczyną bólu gardła
 

Zapalenie gardła może być wywołane przez wirusy lub bakterie.
Wirusy wnikając do organizmu osadzają się w śluzówce gardła i nosa i niszczą nabłonek. Zapoczątkowuje to stan zapalny i wyzwala reakcję immunologiczną organizmu związaną z wytwarzaniem tzw. mediatorów zapalenia. Następnie dochodzi do obrzęku błony śluzowej gardła i nosa oraz do zwiększonej przepuszczalności naczyń krwionośnych.
Na infekcje wirusowe gardła najbardziej narażone są osoby o obniżonej odporności organizmu, na którą wpływ ma przemęczenie, stres, niedożywienie i niekorzystne warunki atmosferyczne okresu jesienno-zimowego.
Bakterie, które wywołują zapalenie gardła, to najczęściej paciorkowce. Objawy są podobne jak przy infekcjach wirusowych, tylko bardziej nasilone. Częstym objawem przy tego typu infekcji jest również ból brzucha. Objawem charakterystycznym towarzyszącym zakażeniom paciorkowcowym jest białawy nalot i ropne czopy na migdałkach.

Leczenie bólu gardła
 

W przypadku infekcji wirusowych stosuje się leczenie objawowe, które ma na celu łagodzenie objawów a nie likwidowanie przyczyny, którą jest wirus zasiedlający śluzówkę. Natomiast w przypadku infekcji bakteryjnych konieczna jest konsultacja z lekarzem, który najczęściej zleca antybiotyk.

Domowe sposoby łagodzenia bólu gardła
- przyjmowanie dużej ilości płynów – dobrze sprawdza się herbata z cytryną i miodem, sok malinowy, napary z kwiatu lipy i czarnego bzu,
- wskazana jest dieta płynna, bogata w witaminy; należy unikać potraw ostrych, które mogą dodatkowo podrażnić i tak już chorą błonę śluzową,
- płukanie gardła solą lub sodą oczyszczoną (1 łyżeczka soli lub sody rozpuszczona w szklance ciepłej wody),
- płukanie gardła naparem z imbiru, szałwii, kory dębu, rumianku lub gotowymi mieszankami ziołowymi dostępnymi w aptekach o działaniu dezynfekującym np. Septosanem, Septoflosem,
- spożywanie czosnku, który ma działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i odkażające; osoby, które nie lubią czosnku w czystej, nieprzetworzonej postaci, mogą sięgnąć po gotowe preparaty czosnku znajdujące się na rynku w postaci kapsułek lub tabletek powlekanych np. Alitol, Alliofil, Perełki Czosnku, Ali-Baby, Ali-Cold, Rutinal C, który oprócz wyciągu z czosnku zawiera również witaminę C, rutynę, wyciąg z dzikiej róży i malin.

Pomoc z apteki
 

Gdy domowe sposoby bólu gardła zawiodą, można sięgnąć po preparaty dostępne w aptekach w postaci tabletek do ssania o działaniu odkażającym i przeciwzapalnym np. Chlorchinaldin, Cholinex, Strepsils, Tantum Verde, Septolete, Orofar Max, Chrypex.
Dobrym sposobem łagodzenia bólu gardła jest przyjmowanie zwiększonych dawek preparatów wapna (Calcium tabletki lub syrop) i rutyny (np. Rutinoscorbin, Cerutin), które zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych, wzmacniając ich ścianki.

Kiedy do lekarza
 

Łagodny i umiarkowany ból gardła możemy leczyć samodzielnie przez kilka dni. Jeżeli jednak po pięciu dniach objawy nie ustępują lub nasilają się, a także jeżeli bólowi gardła towarzyszy temperatura powyżej 38° C, pojawiają się trudności w oddychaniu, ból uszu, opuchnięcie w okolicy gardła, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Chrypka
 

Zapaleniu gardła może czasem towarzyszyć chrypka. Pojawia się ona, gdy fałdy głosowe tzw. „struny głosowe” w czasie mówienia nie mogą się prawidłowo stykać lub tracą swoją elastyczność na skutek procesów chorobowych. Chrypka najczęściej jest objawem zapalenia krtani. Towarzyszy jej zmiana barwy głosu, która może prowadzić do jego tymczasowego zaniku. Pojawia się ona także w wyniku wspomnianego już zapalenia gardła, zapalenia nagłośni i tchawicy.

Czynniki sprzyjające pojawieniu się chrypki:
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- oddychanie zimnym powietrzem przez usta zamiast przez nos,
- kontakt z niektórymi substancjami chemicznymi,
- alergie,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- czasem chrypka jest następstwem uszkodzenia nerwów krtaniowych lub wynika z podrażnień wywołanych obecnością ciała obcego.

Chrypka utrzymująca się dłużej niż dwa tygodnie wymaga konsultacji lekarskiej, może być bowiem pierwszym objawem nowotworu krtani lub tarczycy.

Gdy dużo mówimy
 

Z nadmiernym wysiłkiem głosowym związana jest chrypka tzw. przewlekła. Dotyczy ona osób, które dużo i często mówią (nauczyciele, politycy, piosenkarze). Dolegliwość ta związana jest z tym, że podczas mówienia oddycha się głównie przez usta i powietrze, które dostaje się wtedy do krtani jest niedogrzane, nieoczyszczone i za mało wilgotne, co sprzyja stanom zapalnym. Głos się męczy i mówienie jest dużym wysiłkiem. Występuje pokasływanie, pochrząkiwanie, uczucie zasychania i obecności przeszkody oraz pieczenie w gardle i krtani.

Chrypkę spowodowaną przeziębieniem możemy złagodzić, stosując preparaty dostępne w aptekach w postaci tabletek do ssania (np. Homeovox, Isla-Moos, Isla-Mint), które zawierają wyciągi roślinne działające nawilżająco na błonę śluzową gardła i krtani.

mgr farm. Aneta Miechowicz-Nowak

Data przygotowania artykułu: 2009 r.