CZYTELNIA > Pielęgnacja skóry niemowląt

    Przyjście dziecka na świat to dla rodziców okres pełen radości, wiążą się z tym nowe obowiązki jak również troska o zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka. Skóra dziecka w pierwszych miesiącach życia jest najważniejszym narządem zmysłu, dzięki któremu poznaje świat zewnętrzny, jest wyjątkowo delikatna i zdecydowanie cieńsza niż u osoby dorosłej toteż wymaga szczególnej pielęgnacji. W tkance podskórnej nie ma praktycznie tłuszczu zaś gruczoły oraz warstwa rogowa naskórka nie są jeszcze prawidłowo rozwinięte, w związku z tym warunkuje to zwiększoną podatność na podrażnienia oraz uszkodzenia. Ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka, co wpływa na poprawę systemu ochronnego naskórka.
    Do mycia nie powinno się stosować zwykłego mydła, może ono powodować powstawanie podrażnień zaś woda musi być umiarkowanie ciepła, nie może być zbyt gorąca. Podczas kąpieli najlepiej używać miękkiej, bawełnianej myjki albo gąbki zaczynając od buzi i rączek a kończąc kolejno na brzuchu i nóżkach. Ostrożnie należy dobierać produkty do kąpieli ze względu na to, że twarda woda może podrażniać a także wysuszać skórę dziecka. Idealnym rozwiązaniem są różnego rodzaju emulsje oraz płyny, a ich podstawową funkcją jest dbanie o naturalną barierę lipidową naskórka. Kosmetyki nie powinny zawierać żadnych substancji drażniących a co najważniejsze powinny być przebadane dermatologicznie, przed zastosowaniem preparatu warto go najpierw przetestować przykładowo na rączce dziecka a po upływie doby sprawdzić czy nie wystąpił odczyn alergiczny. Wyjątkowej troski wymagają dzieci, których skóra jest wyjątkowo delikatna a pod wpływem różnych preparatów staje się podrażniona i zaczerwieniona. Problem ten dotyczy skóry atopowej, wymagającej specjalistycznych kosmetyków pozbawionych substancji podrażniających. W takich przypadkach powszechnie stosowane są emolienty, czyli hypoalergiczne środki pielęgnujące, które pozbawione są jakichkolwiek substancji zapachowych oraz barwników mogących inicjować stany zapalne skóry. Ich podstawowym zadaniem jest zatrzymywanie wody w naskórku oraz dostarczanie niezbędnych substancji lipidowych. Emolienty występują pod różną postacią, mogą to być między innymi produkty do smarowania takie jak: mleczka, balsamy, kremy jak również do kąpieli czyli: płyny, emulsje, olejki bądź żele. Popularnie stosowane są preparaty takie jak: Emolium, Balneum, Oilatum, Oillan, Atoperal.
    Po kąpieli należy dokładnie osuszyć skórę ręcznikiem poprzez przykładanie go do ciała a następnie delikatnie wsmarować oliwkę bądź mleczko nawilżające do ciała dla dzieci. Po każdorazowej zmianie pieluszki powinno się stosować kremy ochronne albo pudry tak aby zapobiec odparzeniu bowiem niewłaściwa pielęgnacja może prowadzić do pieluszkowego zapalenia skóry.
    Pieluszkowe zapalenie skóry może dotknąć każdego niemowlaka i w wielu przypadkach nie jest wynikiem złej pielęgnacji czy jakichkolwiek zaniedbań ze strony rodziców. Przyczyną jest niedojrzałość skóry, zwiększająca wrażliwość na różnego typu czynniki zewnętrzne t. j. biegunka, brak dostępu powietrza do okolic pieluszki, antybiotykoterapia, przegrzewanie niemowlęcia. Powinniśmy stale obserwować skórę dziecka w miejscach, gdzie pieluszka przylega do skóry. Czasem zapalenie może pojawić się na dolnej części brzuszka, w pachwinach, w kroczu. Objawia się bolesnymi zaczerwienieniami, plamami, może towarzyszyć łuszczenie się naskórka, świąd i pieczenie.
    Leczenie nie jest skomplikowane, ogranicza się do prawidłowej higieny i częstego wietrzenia pupy. Poprawa następuje zwykle po kilku dniach. Zdarza się czasami tak, że pomimo naszych starań i odpowiednich zabiegów stan skóry dziecka nie poprawia się. Należy wówczas zgłosić się do lekarza i wdrożyć odpowiednie leczenie. Co możemy zrobić, aby uniknąć pieluszkowego zapalenia skóry? Oto kilka cennych zasad: odpowiedni wybór pieluszek i częstotliwość ich zmian, higiena okolicy pieluszkowej, istotne jest by przy każdej zmianie pieluszki po oczyszczeniu skóry aplikować odpowiednie kremy, ważne jest aby pieluszka przylegała do skóry bowiem zagięcia i nierówności mogą powodować odgniecenia, zwracać należy uwagę również na to aby pieluszka nie była za ciasna, powinna być niewielka przerwa umożliwiająca swobodne poruszanie się, odpowiedni dobór ubranek unikając tkanin sztucznych oraz mocno przylegających do ciała.
    Ciemieniucha to kolejny problem pielęgnacyjny z którym muszą poradzić sobie rodzice. Objawia się łuskowatymi, tłustymi zmianami na owłosionej skórze głowy niemowląt. Bardzo ważna jest świadomość rodziców dotycząca pielęgnacji oraz obserwacja skóry dziecka. Zapowiedzią ciemieniuchy są ledwo widoczne białe łuski tuż przy skórze głowy. Jeżeli zaobserwujemy takie zmiany na główce dziecka, należy podjąć odpowiednie działania, ponieważ ciemieniucha uniemożliwia skórze oddychanie. Zabiegi, które mogą pomóc w pozbyciu się ciemieniuchy są bardzo proste. Na pół godziny przed kąpielą należy posmarować główkę niemowlaka oliwką, lekarze polecają również oliwkę salicylową, którą smaruje się na godzinę przed jej myciem. Następnie otulamy głowę płatkiem waty i wkładamy dziecku czapeczkę. Po umyciu należy wytrzeć główkę i wyczesać miękką szczotką. Nie wolno „ na siłę” sczesywać żółtych łusek. Zabiegi powinno powtarzać się przez kilka dni. Na zlecenie lekarza i tylko pod jego kontrolą można używać specjalnych maści, kiedy stan zapalny jest nasilony. Musimy pamiętać, że na skórze dziecka nie możemy eksperymentować. Preparat, który poleci nam inna mama, może nie pomóc naszemu dziecku a nawet wręcz przeciwnie zaszkodzić, ponieważ skóra dziecka jest bardzo delikatna. Podczas walki z ciemieniuchą najważniejsza jest higiena oraz odpowiednia pielęgnacja skóry głowy dziecka. Czasami ciemieniucha wraca i pielęgnację zaczynami od początku, dlatego trzeba być cierpliwym. 
    Wyjątkowo niekorzystny wpływ na skórę dziecka mają również czynniki atmosferyczne takie jak mróz i słońce. W okresie zimowym należy zadbać o odpowiednie natłuszczenie skóry w miejscach szczególnie narażonych na działanie niskich temperatur czyli głównie twarz oraz rączki. Na spacer powinno się wybierać tylko dni słoneczne w okresie, kiedy temperatura jest optymalna. Latem nie wskazane jest natomiast przebywanie na dworze w okresie silnego nasłonecznienia, dbać powinno się o odpowiednie nakrycie główki dziecka oraz stosowanie kremów z wysokim filtrem. Pamiętać należy o tym, aby nie wystawiać na słońce dzieci do lat trzech. Nie można ubierać dziecka zbyt grubo tak aby nie dopuścić do przegrzania, może to doprowadzić do pojawienia się swędzących potówek, czyli drobnych, białych pęcherzyków powstałych w wyniku zmian zapalnych obejmujących gruczoły potowe. Warto również zwracać uwagę na nawilżanie powietrza w pokoju dziecka. Zbyt suche powietrze może powodować nadmierne przesuszanie się skóry. Jeśli od początku skutecznie zadba się o prawidłową pielęgnację skóry dziecka tym mniejsze będzie prawdopodobieństwo wystąpienia jakichkolwiek podrażnień. Ma to istotny wpływ na ogólne samopoczucie dziecka jak również rodziców chcących dla swojej pociechy jak najlepiej.

Magdalena Burian
dermokonsultantka
data publikacji: 2013