W Polsce na alergię choruje ok. 30% mieszkańców, w krajach zachodnich blisko 40% i liczba ta z roku na rok wyraźnie wzrasta. Alergia jest obecnie tak częstą chorobą, że zaliczono ją do plag cywilizacyjnych. 

Alergia, czyli uczulenie, określana jest jako wrodzona nadwrażliwość organizmu, jego skłonność do specyficznej reakcji na niektóre czynniki nazywane alergenami, występujące w środowisku. Alergia może mieć rozmaity charakter i może atakować różne narządy m.in.: nos, oczy, skórę, żołądek, jelita, czy oskrzela. Reakcje alergiczne mogą mieć mniej lub bardziej nasilony charakter, mogą obejmować jeden lub kilka narządów równocześnie, mogą występować sezonowo bądź całorocznie. Dlatego bardzo ważne jest, abyśmy znali czynniki wywołujące uczulenie.

Alergia pokarmowa

Istnieje wiele przyczyn, powodujących, że organizm zaczyna reagować nietypowo. Jedną z nich są uwarunkowania genetyczne. Z badań wynika, że jeśli obydwoje rodziców jest alergikami, to ich dzieci nawet w 65% przypadków, również będą uczuleniowcami. Wystąpieniu alergii sprzyja także „zanieczyszczenie” żywności różnymi substancjami „poprawiającymi” jej jakość np. substancjami konserwującymi, spulchniającymi czy przedłużającymi świeżość (alergia pokarmowa). Uczuleni jesteśmy także na mleko krowie i jego przetwory (ten typ alergii zazwyczaj rozwija się w niemowlęctwie, w dzieciństwie natomiast zanika); jajka kurze – białko; ryby będące bardzo silnymi alergenami (ich spożycie może powodować obrzęk, pokrzywkę, atak astmy, objawy żołądkowo-jelitowe); świeże owoce i warzywa wyzwalające tzw. alergię jamy ustnej, objawiającą się głównie pieczeniem w gardle i zaczerwieniem okolicy ust. Warto wspomnieć, iż najsilniejsze reakcje alergia pokarmowa powoduje u dzieci. Są to najczęściej biegunka i wymioty. U osób dorosłych może dodatkowo wystąpić wysypka, obrzęk, rzadziej kichanie i łzawienie oczu.

Alergia wziewna

W okresie pylenia drzew, chwastów i traw nasila się alergia wziewna. Ten typ alergii może w okresie dorosłości wycofać się całkowicie, zmniejszyć się, bądź wręcz przeciwnie – rozwinąć się w astmę. Po kontakcie z alergenami wziewnymi dochodzi do alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa oraz do zapalenia spojówek. Nasze oczy są podrażnione i zaczerwienione, często kichamy, mamy uczucie uporczywego zatkania nosa. W następstwie zatkanego nosa, chory zaczyna oddychać przez usta. Powoduje to wprowadzenie pyłków do gardła i krtani, a związany z tym, alergiczny stan zapalny może objawiać się swędzeniem podniebienia, obrzękiem języka, czy kaszlem.

Alergia iniekcyjna

Czynnikiem powodującym nabycie alergii może być niemal wszystko np. niektóre leki, zwłaszcza antybiotyki. Objawy uczuleniowe występują po zjedzeniu mięsa zwierząt karmionych paszą z dodatkiem m.in.: antybiotyków. Szkodliwe mogą być także kosmetyki, dlatego kupując je zwracajmy uwagę, które z nich są hipoalergiczne, czyli niezawierające składników uczulających, ale także biżuteria, perfumy, pierze, niektóre ubrania np. z wełny, oraz substancje chemiczne domowego użytku np. proszek do prania, płyn do czyszczenia lub do mycia.

Alergia kontaktowa 

Ten typ alergii dotyczy zwłaszcza kobiet. W alergii kontaktowej podrażnienie wywołuje bezpośredni kontakt wrażliwej części ciała z substancją uczulającą. Zmiany alergiczne pojawiają się na twarzy, rękach, a także na szyi. W miejscach tych skóra jest podrażniona i zaczerwieniona, nieprzyjemnie swędzi, pojawia się wysypka.

Podstawą leczenia chorób alergicznych, poza eliminacją alergenów i odczulaniem, są leki objawowe, np. przeciwhistaminowe oraz przeciwzapalne, np. nowoczesne, miejscowo działające kortykosteroidy. Niektóre spośród leków przeciwalergicznych można kupić w aptekach bez recepty.

Data przygotowania artykułu: 2003 r.