Odporność jest to suma mechanizmów chroniących ustrój wyższy przed zakażeniem drobnoustrojami.
 

Rodzaje odporności
 

Wyróżnia się odporność komórkową (zależy od fagocytów i limfocytów T) i humoralną (związaną z przeciwciałami tzn. immunoglobulinami).
Odporność możemy też podzielić na:
- naturalną – dysponuje nią każdy wyższy organizm bez kontaktu z zarazkiem
- nabytą – powstaje w wyniku kontaktu z drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Jeszcze inny podział to:
- odporność czynna - rozwija się w wyniku kontaktu naturalnego z zarazkiem (przebycie choroby zakaźnej) lub sztucznego (szczepienia ochronne)
- odporność bierna – może powstać w sposób naturalny jako skutek przechodzenia przeciwciał w czasie ciąży z ustroju matki do płodu przez łożysko oraz w sposób sztuczny po wprowadzeniu do ustroju gotowych przeciwciał wytworzonych do tego celu w innym organizmie żywym (np. surowice odpornościowe).
Liczne czynniki ustrojowe i środowiskowe wywierają wpływ dodatni lub ujemny na powstawanie i kształtowanie się poziomu indywidualnej odporności.
Wśród środków regulujących odpowiedź immunologiczną wyróżniamy:
- immunostymulatory – wywierają działanie pobudzające układ odpornościowy
- immunomodulatory – działają na odpowiedź immunologiczną hamująco lub pobudzająco, przy czym rodzaj tego działania zależy od stanu odpornościowego pacjenta.

Preparaty poprawiające odporność
 

Wśród preparatów roślinnych obdarzonych właściwościami immunostymulacyjnymi na czoło wysuwają się obecnie preparaty z jeżówki i aloesu.
Jeżówka
Echinacea, zwana u nas jeżówką, pochodzi ze środkowych stanów USA i była stosowana już w medycynie ludowej Indian. Jeżówka występuje w trzech gatunkach: purpurowa, wąskolistna i różowa. Surowcem w zależności od gatunku są: korzeń, ziele lub cała roślina. Poza działaniem immunostymulującym ma ona także działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
Wewnętrznie stosuje się jeżówkę (wyciągi alkoholowe, tabletki) w nawracających infekcjach dróg oddechowych i dróg moczowych oraz dla ogólnego wzmocnienia odporności organizmu. Przeciwwskazania to alergia, białaczka, gruźlica, cukrzyca, stwardnienie rozsiane, kolagenozy, AIDS, ciąża i karmienie. Zewnętrznie (maści, żele) w stanach zapalnych skóry, egzemach, oparzeniach, ranach, opryszczce, owrzodzeniach oraz w kosmetyce (np. trądzik młodzieńczy).
Nie ma przeciwwskazań w stosowaniu zewnętrznym. Preparaty z jeżówki zaleca się podawać w początkowym przebiegu choroby, ponieważ w rozwiniętym stadium ostrego zakażenia jej skuteczność jest mniejsza. Terapia z kilkudniowymi przerwami (pulsacyjna) wydaje się być skuteczniejsza od kuracji ciągłej.
Stosując preparaty z echinacei u dzieci należy kierować się zaleceniami lekarza, zwłaszcza jeżeli chodzi o preparaty zawierające alkohol.
Najpopularniejsze preparaty z jeżówki na naszym rynku to:
- Succus Echinacea – płyn
- Echinacea Ratiopharm – tabletki i krople
- Esberitox (preparat złożony) – tabletki i krople.
 

Aloes
Ojczyzną aloesu jest wschodnia część Afryki, ale obecnie zadomowił się on także na naszych parapetach. Najczęściej stosowanym surowcem leczniczym są liście aloesu drzewiastego.
Sok z liści aloesu stosowany jest do produkcji preparatów o działaniu immunostymulującym, przyspiesza rekonwalescencję po przebytych chorobach, ma także działanie przeczyszczające i żółciotwórcze. Świeża miazga stosowana jest do leczenia oparzeń i trudno gojących się ran.
Wodny wyciąg aloesowy odznacza się dużą aktywnością biologiczną – podwyższa do poziomu obronne i przystosowawcze mechanizmy chorego organizmu. Pobudza procesy regeneracji krwi oraz tkanek miękkich (szczególnie skóry i błon śluzowych). Sok i miazga z liści aloesu używane są do wyboru preparatów kosmetycznych do pielęgnacji skóry.
Z działań niepożądanych aloesu na pierwszy plan wysuwają się (przy nadmiernym spożyciu) – nudności, wymioty i biegunka.
Popularne preparaty zawierające wyciąg z aloesu to:
- Bioaron C – syrop
- Biostymina – ampułki
- Aloes Plus – płyn
- Sok z aloesu.

Cynk i Selen
Nie tylko preparaty roślinne wzmacniają nasz układ immunologiczny. Właściwości takie ma także cynk i selen. Zwiększają poziom wytwarzanych przeciwciał i aktywność białych krwinek, a także chronią komórki układu odpornościowego przed uszkodzeniem.
Powszechnie wiadomo, że cynk zapobiega chorobom skóry, wypadaniu włosów, łamliwości paznokci, wspomaga gojenie się ran, jest niezbędnym pierwiastkiem do prawidłowego funkcjonowania wątroby i nerek. Bierze udział w syntezie białek i kwasów nukleinowych oraz formowaniu się kości. Leczy anemię i wrzody żołądka. Cynk poprawia sprawność intelektualną, zapobiega demencji starczej, oddziałując na centralny układ nerwowy, zwiększa też odporność na stres. Jednak dotychczas mało kto wie,żejest to pierwiastekpodnoszący odpornośćna infekcje wirusowe i bakteryjne, pomocny w walce z przeziębieniem. Cynk reguluje odpowiedź immunologiczną komórek odpornościowych i powoduje ich aktywację. Wraz z witaminą C jest to doskonały środek przeciw zakażeniom wirusowym. Uczestniczy w produkcji limfocytów i makrofagów oraz wzmacnia ich działanie. Chroni komórki układu odpornościowego przed rodnikami tlenowymi i ich uszkodzeniem w procesie utleniania. Skraca czas trwania przeziębienia nie dopuszczając do wiązania się drobnoustrojów na błonie śluzowej układu oddechowego. Cynk pomocny jest także w leczeniu bezpłodności u mężczyzn, a u kobiet reguluje zaburzone cykle miesiączkowe. Niedobór cynku powoduje uszkodzenie nabłonka układu oddechowego, spadek liczby komórek odpornościowych i upośledzenie ich funkcji. Innymi objawami niedoborów cynku jest łysienie, brak apetytu, dysfunkcje receptorów węchu i smaku, zmęczenie oraz osłabienie odporności na stres i infekcje. Najbogatsze źródła cynku to mięso i owoce morza (zwłaszcza ostrygi i kraby), ziarna słonecznika, sezamu, jaja i zielone warzywa liściaste. Jak wynika z danych Instytutu Żywności i Żywienia produkty spożywane przez Polaków dostarczają zaledwie 2/3 dziennej normy zapotrzebowania na ten pierwiastek. Cynk możemy przyjmować również w postaci tabletek dostępnych w aptece bez recepty.
Selen współdziałając z witaminą E zapobiega przedwczesnemu starzeniu się komórek oraz powstawaniu zmian nowotworowych dzięki swym właściwościom przeciwutleniającym, chroni mózg i serce przed niedotlenieniem. Powszechnie wiadomo, że wzmaga witalność, korzystnie wpływa na płodność i potencję. Selen bierze udział w wytwarzaniu substancji zapobiegających stanom zapalnym, pobudza syntezę przeciwciał, stymuluje odpowiedź limfocytów na pojawienie się bakterii i wirusów. Niedobór selenu powoduje zwiększenie podatności na zakażenie wirusami dotychczas nieszkodliwymi dla organizmu. Brak tego pierwiastka w organizmie grozi nasileniem zmian zapalnych i zwyrodnieniowych, zwiększeniem ryzyka zachorowania na miażdżycę i choroby nowotworowe, czy choroby wątroby. Organizm reaguje na brak tego pierwiastka bolesnością mięśni, osłabieniem, uczuciem zmęczenia, podatnością na choroby wirusowe i bakteryjne. Selen można znaleźć w zbożu (pieczywo pełnoziarniste), wątrobie, owocach morza, czerwonym mięsie i jajach.
Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła średnie dzienne zapotrzebowanie organizmu na cynk i selen. Wynosi ono w przypadku cynku ok. 10 miligramów, w przypadku selenu 40 mikrogramów na dobę, należy pamiętać by nie przekroczyć górnej granicy dawkowania, czyli 400-500 mg dla selenu i 40 mg dla cynku.
Rutinoscorbin PLUS – z cynkiem i selenem- jest to nowoczesny preparat, którego formuła została poszerzona o dwa nowe pierwiastki: cynk i selen. Pierwiastki te odpowiadają za wzmocnienie odpowiedzi immunologicznej organizmu. W trakcie choroby układ odpornościowy potrzebuje dodatkowej stymulacji oraz mobilizacji do szybkiego zwalczenia drobnoustrojów, będących przyczyną infekcji. Takim stymulatorem jest właśnie nowy Rutinoscorbin Plus. Dzięki wzmocnieniu układu odpornościowego minimalizowane jest także ryzyko pojawienia się powikłań. Rutinoscorbin Plus należy stosować w silnych przeziębieniach jako kontynuację leczenia Rutinoscorbinem (profilaktyka i pierwsze objawy przeziębień). Jest on szczególnie zalecany u osób z niedoborami cynku i selenu.
 

Publikacja artykułu: 2003