CZYTELNIA > Zdrowe włosy i paznokcie

Lśniące zdrowe włosy i mocne zadbane paznokcie, są ozdobą każdego człowieka, zwłaszcza kobiety. Niestety coraz więcej osób ma problemy z utrzymaniem ich w dobrej kondycji. Kłopoty z włosami i paznokciami to znak ogólnego osłabienia organizmu, dlatego trzeba wcześnie reagować na czytelny sygnał, który wysyła nam ich wygląd. Jeśli nie są ładne, znaczy to, że w organizmie została zachwiana gospodarka witamin i mikroelementów.

Właściwa dieta

• Aby włosy i paznokcie były zdrowe, niezbędna jest różnorodna, bogata dieta, dlatego należy jeść dużo owoców i warzyw będących źródłem witamin i przeciwutleniaczy, produkty pełnoziarniste dostarczające składników mineralnych, orzechy – dla skóry dobre są zwłaszcza orzechy laskowe i migdały bogate w witaminę E. Druga ważna witamina – A występuje natomiast w dużych ilościach w maśle, warzywach ciemnopomarańczowych (marchew) i ciemnozielonych (brokuły, szpinak).
• O wyglądzie włosów i paznokci decydują w dużej mierze mikroelementy, których brakuje u tych dzieci i dorosłych, którzy spożywają żywność wysokoenergetyczną, zaspokajającą szybko głód, lecz mało zróżnicowaną, ubogą w warzywa, owoce, orzechy czy owoce morza. Pierwiastki cynk i krzem są odpowiedzialne za prawidłową kondycję mieszka włosowego, a także cery i paznokci. Bogatym źródłem cynku są: mięczaki morskie, natka pietruszki, pestki dyni, wątróbka cielęca czy kakao. Krzem obecny jest w daktylach, kaszy gryczanej, herbatce ze skrzypu (właśnie dlatego wiele preparatów na włosy i paznokcie bazuje na wyciągu ze skrzypu polnego). Niedobór selenu bądź żelaza może być powodem nadmiernego wypadania włosów. Selen łatwo pozyskuje się, jedząc sałatki z kukurydzą, orzechami i rodzynkami; żelazo – spożywając ryby morskie, czerwone mięso, zielone warzywa, fasolę i czosnek. Należy też pamiętać o miedzi, której brak powoduje zaburzenia wchłaniania żelaza. Występuje ona w płatkach owsianych, orzechach, ostrygach, grochu i wątróbce.
• Kolejny ważny składnik diety odpowiedzialny za wygląd włosów to błonnik. Zawierają go owoce, m.in. śliwki i figi, warzywa, zboża i rośliny strączkowe. Powinniśmy starać się, aby produkty bogate w błonnik znalazły się możliwie w każdym posiłku.
• Warto jeść soję – to rada nie tylko dla wegetarian, ale dla wszystkich dbających o piękne włosy. Soja zawiera naturalny hormon roślinny fitoestrogen, który dodaje zdrowia włosom i paznokciom.
• Powinniśmy wybierać produkty naturalne, jak najmniej przetworzone, bo takie zawierają najwięcej witamin. Gdy wybieramy owoce i warzywa pamiętajmy, aby były jak najbardziej różnorodne i wielokolorowe – każde zawiera inne składniki odżywcze. Bardzo ważnym posiłkiem jest śniadanie – dobrze jest, gdy w jego skład wchodzą płatki zbożowe z mlekiem.
 

Gdy włosy są osłabione
 

Zazwyczaj wiosną włosy są przesuszone, łamliwe i matowe. Aby przywrócić im ładny wygląd, należy je wyjątkowo troskliwie pielęgnować. Pomogą w tym kosmetyki z wyciągami z roślin. Raz w tygodniu należy rozprowadzić na umytych pasmach silnie regenerującą maskę. Aby lepiej zadziałała, należy owinąć głowę ręcznikiem. Ciepło sprawi, że łuski włosów rozchylą się, a substancje odżywcze łatwiej w nie wnikną. Po 20 minutach preparat spłukuje się ciepłą, a potem chłodną wodą, najlepiej mineralną. Woda o lekko kwaśnym pH gwarantuje włosom przepiękny połysk.
W celu wzmocnienia osłaobionych włosów warto zastosować: Treatment Wax – odżywcza maseczka, Radical maska, Nivea Hair Care – odżywka.
 

Kiedy trzeba myć włosy?
 

Wiele z nas boryka się z tym problemem od lat. Dlaczego włosy tak szybko się przetłuszczają? Ponieważ gruczoły łojowe znajdujące się w skórze głowy produkują za dużo sebum. Sebum to substancja, która jest potrzebna, a wręcz niezbędna, do ochrony włosów przed m.in. szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi. To akurat dobra strona włosów przetłuszczających się. Są one – bardziej niż suche i normalne – odporne na uszkodzenia i utratę wilgoci. Nadmiar sebum sprawia, że włosy zlepiają się w tłuste „strąki”, dodatkowo przyciągając więcej kurzu i brudu. To nie tylko źle wygląda, ale może też powodować stany zapalne skóry głowy, swędzenie i zwiększone wypadanie włosów. Dlatego nadmiernie przetłuszczających się włosów nie należy w żadnym wypadku zaniedbywać.
 

Dlaczego włosy się przetłuszczają?
 

Na przetłuszczanie się włosów mają wpływ następujące czynniki:
• czynniki genetyczne,
• liczba, wielkość i aktywność gruczołów łojowych,
• wiek i związane z nim zmiany hormonalne (łojotok wzmaga się w okresie dojrzewania),
• wewnętrzne predyspozycje organizmu.
 

Inna kategoria powodów nadmiernego przetłuszczania się włosów to tzw. czynniki zewnętrzne, na które można (przynajmniej częściowo) wpływać, zmieniać je lub kontrolować. Należą do nich:
• nieprawidłowa pielęgnacja skóry głowy,
• niewłaściwa dieta,
• niedostateczna higiena,
• stres.
 

Łojotok
 

Na tę przykrą dolegliwość pośrednio również mają wpływ hormony, a dokładnie nadprodukcja androgenów. Poprzez nadmierne wydzielanie się substancji z gruczołów łojowych następuje często zaczopowanie porów skóry. Tworzy się doskonałe środowisko dla rozwoju bakterii, które wywołują stany zapalne skóry i upośledzają jej mikrokrążenie. W końcowym efekcie cebulki włosów są niedożywione, słabiej dotlenione i włosy zaczynają wypadać. Możemy wtedy sięgnąć po preparaty, regulujące nadmierną pracę gruczołów i wspomagające regenerację cebulek włosa. Należą do nich między innymi:Lotion Seboradin Niger, Seboradin – odżywka intensywnie wzmacniająca włosy w ampułkach, Vichy szampon, Kloran, szampony zawierające wyciągi z łopianu lub pokrzywy.
 

Łupież

Problem łupieżu dotyczy połowy mieszkańców naszego kraju. Nie można go ignorować, ponieważ łupież może spowodować o wiele poważniejszą dolegliwość, a mianowicie łojotokowe zapalenie skóry. Należy zwracać uwagę, aby zawsze dokładnie spłukiwać włosy – resztki szamponu rozkładają naturalny klej łączący ze sobą komórki, powodując nadmierne łuszczenie się naskórka. Istnieją dwie odmiany łupieżu: zwykły i tłusty. Bardzo często pacjenci mylą łupież z objawami łojotokowego zapalenia skóry głowy, łuszczycą.
Łupież najczęściej spowodowany jest podrażnieniem skóry głowy przez szampony, żele, pianki do włosów, lakiery, farby itp. Bywa, że przyczyną podrażnienia jest sama woda zawierająca np. dużo chloru. Zmieniona zapalnie skóra staje się bardziej wrażliwa niż skóra zdrowa, dlatego zdarza się, że mimo niestosowania już „podejrzanego” środka pielęgnacyjnego – nie dostrzegamy poprawy.
Leczenie łupieżu najczęściej opiera się na szamponach zawierających smołę pogazową, ketokonazol, sól cynkową pyritionu, kwas salicylowy, siarczek selenu i siarkę. Codzienne stosowanie szamponu z dokładnym spłukaniem jest metodą leczenia rekomendowaną do tej pory. Złuszczanie się naskórka jest naturalnym procesem, dlatego też nie może zostać całkowicie wyeliminowane a jedynie kontrolowane i utrzymywane w normalnych granicach.
Szampony zalecane przy występowaniu łupieżu to np. Nizoral, Noell, Zoxin, Seboradin, Polytar, Healing, Vichy, Selsun blue.

Wypadanie włosów

Najgorszym typem łysienia dla kobiet i mężczyzn jest powolna i ciągła utrata włosów, która trwa latami. Cała fryzura mocno się przerzedza, u mężczyzn pojawiają się zakola, a kobiety najczęściej bezpowrotnie tracą włosy na czubku głowy. Lekarz powinien zdiagnozować przyczynę nadmiernego wypadania włosów. Pomocne bywają leki recepturowe o specjalnie dobranym składzie. Na szczęście na ogół wszelkie bardzo nagłe reakcje naszego organizmu w postaciintensywnego wypadania włosów są przejściowe i odwracalne. Może to być dużym pocieszeniem dla Pań, które z przerażeniem obserwują takie niepokojące objawy. Wcześniej uważano, że przerzedzanie się czupryny jest dziedziczne, jednak okazało się, że skłonności tej nie przekazujemy potomstwu w genach, przynajmniej nie bezpośrednio. Wiadomo jednak, że dziedziczne są predyspozycje do zaburzeń hormonalnych. U mężczyzn głównym „winowajcą” łysienia jest nadprodukcja testosteronu – hormonu z grupy androgenów. Należy jednak pamiętać, że utrata włosów nie zawsze ma tło hormonalne. Żeby to stwierdzić na pewno, konieczna jest wizyta u dermatologa, który powinien wykluczyć ewentualne choroby skórne lub niekorzystny wpływ środków chemicznych, a potem wizyta u endokrynologa, który na podstawie bardzo dokładnych badań funkcjonowania gruczołów dokrewnych dobierze odpowiednie leki, najprawdopodobniej hormonalne, które pomogą zlikwidować ewentualne problemy.
Preparaty zalecane do stosowania przy wypadaniu włosów to: Dermena szampon, Vichy Dercos Aminexil SP 94- ampułki, Neril tonik i szampon.
 

Jak dbać o paznokcie?
 

Ważnym elementem zachowania paznokci w zdrowiu jest ich codzienna pielęgnacja i higiena. Każdy, kto chce mieć zadbane i piękne paznokcie u rąk i stóp, powinien w sposób kompleksowy dbać o ich zdrowie przez:

• właściwe odżywianie,
• odpowiednie obuwie (w przypadku paznokci stóp),
• leczenie współistniejących chorób,
• obserwację wyglądu swoich paznokci,
• właściwą pielęgnację,
• właściwą ochronę.
   

O paznokcie należy szczególnie zadbać w następujących przypadkach:

• rekonwalescencja po chorobach infekcyjnych,
• w zespołach zaburzeń wchłaniania,
• w zaburzeniach prawidłowego funkcjonowania narządów wewnętrznych i wtórnie do nich występujących niedoborów składników pokarmowych (witamin, białek, mikroelementów),
• w okresie przedwiosennym (kiedy dostęp do owoców i jarzyn jest utrudniony),
•  w czasie stosowania nieprawidłowej diety.

Choroby paznokci

1) Grzybice – stanowią one około 50% chorób paznokci. Cechy charakterystyczne grzybicy to:
• onycholiza – oddzielenie płytki paznokcia od jego łożyska i nagromadzenie się pod nią powietrza,
• rogowacenie podpaznokciowe,
• chromonychia – żółte zabarwienie paznokci,
• zgrubienia,
• przebarwienia,
• łamliwość paznokci,
• rozwarstwianie,
• częściowe wykruszanie,
• nadmierne rogowacenie,
• pobruzdowanie płytek paznokciowych.
Istnieje osobnicza tendencja do zachorowań. Grzybice często występują u osób z zaburzeniami odporności komórkowej, zaburzeniami hormonalnymi (zespół Cushinga, niedoczynność tarczycy).
W celu zdiagnozowania grzybicy paznokci stosuje się mikroskopowe badanie opiłków paznokci, wielokrotną hodowlę na podłożu Sabourauda, a nawet biopsję paznokcia.
Zwyrodnienie i zmiany zabarwienia płytki paznokciowej są spowodowane przez drożdżaki, pleśnie.
2) „Zespół zielonych paznokci” – to niebolesne zapalenie wałów paznokciowych z zielonym zabarwieniem płytek, spowodowane zakażeniem przez Pseudomonas aeruginosa. Do zakażenia dochodzi u osób często moczących ręce w wodzie z dodatkiem detergentów – gospodyń domowych, zmywaczy naczyń.
3) Żółte zabarwienie płytki paznokciowej, jej kruchość, rogowacenie podpaznokciowe stwierdzamy po zakażeniu grzybem Trichophyton rubrum.
4) Zanokcica – zmiany zapalne w otoczeniu paznokcia pochodzenia bakteryjnego (najczęściej wywołują ją bakterie – gronkowce, paciorkowce). Przyczyną zanokcicy przewlekłej są zakażenia grzybicze (drożdżaki). Często zanokcica powstaje w wyniku urazu opuszki palca, przy naderwaniu paznokcia, zdarza się często u osób nieumiejętnie przeprowadzających zabieg manikiuru. Występuje ona też przy maceracji blaszki płytki paznokciowej, która powstaje w wilgotnym środowisku oraz w cukrzycy.
5) Brodawki – są spowodowane zakażeniami wirusowymi. Brodawki występują okołopaznokciowo, mogą też wrastać pod płytkę paznokciową. Prowadzą do zaburzeń wzrostu paznokci.

Przeprowadzenie odpowiednich badań może ułatwić postawienie trafnej diagnozy i zastosowanie prawidłowego leczenia. Do rozpoznania schorzenia, które „zaatakowało” paznokcie przeprowadza się badania kliniczne i laboratoryjne m.in.:

• kapilaroskopię w obrąbku naskórkowym paznokcia – rozpoznawanie zmian w mikrokrążeniu,
• badania mikologiczne,
• badania bakteriologiczne,
• badania składu chemicznego paznokci.

Preparaty dostępne w aptekach bez recepty wzmacniające paznokcie i włosy to np. H-Panthoten, Revalid, Wyciąg ze skrzypu polnego z witaminami, Merz Spezial Dragees, Skrzypovita, Silica, Vita-Fem, Anacaps, Piękne i lśniące włosy z serii Dr Uroda.

mgr farm. Halina Zientak
Publikacja artykułu, 2007