CZYTELNIA > Grypa a przeziębienie

Jesień i zima to okres wzmożonych zachorowań na infekcje górnych dróg oddechowych. Najczęstsze z nich to grypa i przeziębienie. Oba te schorzenia są często ze sobą mylone, gdyż z pozoru są do siebie podobne. W obydwu przypadkach za infekcję odpowiedzialne są wirusy.

Objawy grypy

Grypa pojawia się nagle i atakuje cały organizm. Pierwsze oznaki, które mogą wystąpić nawet w parę godzin od zarażenia, to: bóle głowy, bóle mięśni i stawów, wysoka gorączka dochodząca do 39°C, dreszcze, katar oraz ogólne osłabienie całego organizmu. Kaszel przy grypie pojawia się rzadko. Czasem dochodzą dolegliwości żołądkowe takie jak: nudności, bóle brzucha i wymioty. Dotyczy to głównie dzieci.
Do zarażenia grypą dochodzi drogą kropelkową przy bezpośrednim kontakcie z osobą chorą. Wirusy rozsiewane są przez osoby chore podczas kichania i kaszlu. Leczenie, w sytuacji gdy nie wystąpią powikłania, trwa od kilku dni do dwóch tygodni.

Objawy przeziębienia

Przeziębienie to również infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych spowodowana w większości przypadków przez przemarznięcie, na skutek zmian temperatury na dworze, lub też przemoknięcie. Choroba ta rozwija się stopniowo przez kilka dni. Towarzyszy jej lekko podwyższona temperatura ciała, wodnisty katar, bóle gardła, kaszel, zatkany nos. Wirusem wywołującym przeziębienie możemy zarazić się przez kontakt z osobą chorą, jego skórą lub przedmiotami, których dotykał. Pierwsze dwa, trzy dni choroby to faza ostra, później objawy przeziębienia powinny stopniowo ustępować.
Na grypę chorujemy zazwyczaj od listopada do marca a przeziębić się możemy przez cały rok. Przeziębienie na ogół mija szybciej i łatwiej się leczy. Grypa może dać groźne dla zdrowia powikłania, zwłaszcza jeżeli dojdzie do wtórnej infekcji bakteryjnej.
Zapadalność na grypę i przeziębienie zależy od odporności naszego organizmu. Większość odczuwalnych przez nas objawów to właśnie efekt obrony naszego organizmu przed drobnoustrojami, a nie bezpośrednie działanie wirusów czy bakterii.

Porównanie objawów grypy i przeziębienia:

Objawy                                        Przeziębienie                                Grypa
Początek infekcji                          powolny                                        nagły
Temperatura                                 podwyższona                                powyżej 39°C
Bóle mięśni i stawów                    rzadko                                           prawie zawsze
Katar                                           zawsze                                         rzadko
Samopoczucie                             nie najlepsze                                 bardzo złe
Związek z pogodą                        zawsze duży                                  mały
Powikłania                                   rzadko                                           często

Jak walczyć z infekcjami?

W czasie przeziębienia, gdy temperatura nie sięga 38°C u dorosłych, i 38,5°C u dzieci leczenie można zacząć od domowych sposobów. Najbardziej znaną i często stosowaną metodą jest spożywanie czosnku, mającego silne działanie antybakteryjne. Jeżeli nie możemy spożywać czosnku w jego naturalnej postaci możemy zaopatrzyć się w aptekach w tabletki Ali-Cold, Alliofil, kapsułki Alitol lub Perełki Czosnkowe w kapsułkach. Dla dzieci dostępne są w aptekach tabletki pozbawione zapachu Ali-Baby.
Równie istotne w walce z infekcją jest spożywanie warzyw i owoców zawierających dużą ilość witaminy C. Odgrywa ona ważną rolę w produkcji przeciwciał. Najwięcej witaminy C zawierają owoce cytrusowe, czarna porzeczka, natka pietruszki i kiszona kapusta. Witamina C, wapń i rutyna uszczelniają naczynia krwionośne – Rutinoscorbin, Cerutin – utrudniając rozwój choroby. Preparaty ziołowe zawierające jeżówkę purpurową – Echinacea Rathiopharm, Esberitox – zwiększają produkcję komórek odpornościowych. Zażywając je przy pierwszych objawach przeziębienia mamy szansę skrócić okres choroby. Wskazane jest również picie dużej ilości herbatki malinowej i lipowej. Mają one właściwości napotne i przeciwgorączkowe, łagodzą katar i bóle głowy.
Po przemarznięciu dobrze jest wypić gorącą herbatę z miodem i cytryną lub gorące mleko z masłem i miodem. Gorąca kąpiel lub sauna również mogą nam pomóc przezwyciężyć objawy przeziębienia.
Jeżeli w/w środki nie będą wystarczające możemy sięgnąć po preparaty z apteki: Aspirynę, Gripex lub rozpuszczalne saszetki Coldrex, Fervex. Przy bólach gardła stosujemy leki o działaniu miejscowym w postaci tabletek do ssania: Cholinex, Gardisept, Neo-Angin, Strepsils lub w aerozolu: Tantum Verde, Orofar. Możemy też płukać gardło tradycyjnie wodą z solą lub z dodatkiem Azulanu lub Dentoseptu. Przy męczącym suchym kaszlu stosujemy syropy łagodzące: Acodin lub Supremin, przy kaszlu mokrym stosujemy syropy wykrztuśne: Ambrosol, Flegamina, a przy dokuczliwym katarze możemy stosować na przykład krople Otrivin. Najlepsze są jednak preparaty w aerozolu lub atomizerze, gdyż umożliwiają bardziej precyzyjne podanie dawki leku. W aptekach dostępne są m. in.: Afrin, Acatar, Xylorhin. Dla dzieci najodpowiedniejsza jest maść majerankowa lub żel Xylorhin. Dobrze jest też zrobić inhalację, która odkazi i oczyści drogi oddechowe. W aptekach dostępne są następujące preparaty do inhalacji: Inhalol, Olbas Oil. Przy przedłużającym się przeziębieniu należy się udać do lekarza.
Na grypę najbardziej narażone są osoby z grupy podwyższonego ryzyka. Należą do niej dzieci i dorośli z chorobami przewlekłymi takimi jak: astma, cukrzyca, choroby nowotworowe. Grypa szczególnie groźna jest również dla osób z uszkodzonym systemem odpornościowym, ze schorzeniami nerek oraz dla wszystkich po 65 roku życia. W grupie podwyższonego ryzyka grypa powoduje zaostrzenie objawów choroby. Małe dzieci chorują częściej. Spowodowane jest to kontaktem z chorymi rówieśnikami w szkole i przedszkolu. Częste przeziębienia w tym wieku są rodzajem treningu dla układu odpornościowego, który z upływem lat coraz lepiej rozpoznaje atakujące wirusy i bakterie.
Leczenie grypy polega na łagodzeniu jej objawów. Obniżamy temperaturę, jeżeli sięga powyżej 39 °C za pomocą preparatów z paracetamolem np.: Efferalgan C, Tabcin, Gripex, Febrisan, z ibuprofenem np.: Ibuprom, Ibum lub za pomocą preparatów zawierających salicylany np: Aspiryna, Polopiryna S, Scorbolamid, Ascalcin. Środki te łagodzą bóle głowy, bóle mięśni i katar.

Jeżeli podwyższona temperatura utrzymuje się dłużej niż dwa, trzy dni należy koniecznie zasięgnąć porady lekarza gdyż do infekcji wirusowej może dołączyć infekcja bakteryjna. Niewłaściwe, samodzielne leczenie w takiej sytuacji może doprowadzić do groźnych powikłań. Do najczęstszych powikłań należą: zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, rzadziej zapalenie opon mózgowych lub mięśnia sercowego. Nie należy samodzielnie zażywać żadnych antybiotyków. To lekarz podejmuje decyzję o ewentualnym zastosowaniu antybiotyku. Za to warto do antybiotyku dodać probiotyk np.: Probioset, Linex Forte, Ultralac, który odbudowuje bakteryjną florę fizjologiczną a dodatkowo pobudzają naturalną i nabytą odporność organizmu.
Przy przeziębieniu i grypie nasz organizm jest osłabiony, dlatego pomóżmy mu i nie obciążajmy go dodatkowymi czynnościami. Pozwólmy sobie na kilka dni odpoczynku w ciepłym łóżku.

Co robić aby nie dopadła nas infekcja wirusowa?
 

We wszystkich infekcjach bardzo ważna jest profilaktyka. W okresie jesiennym duże znaczenie ma odpowiednio dobrany strój do pogody. Nie powinniśmy się przegrzewać, ale też nie doprowadzajmy do wychłodzenia i przemarznięcia. Trzeba również pamiętać o zdrowym odżywianiu się. Posiłki powinny zawierać dużo warzyw i owoców. Są one cennym źródłem witamin i minerałów. Jeżeli nasza dieta jest uboga, należy wzbogacić ją witaminami i suplementami diety dostępnymi w aptece np: Centrum, Vigor Complet, Vitaral, Bodymax, Geriavit, Falvit.
 

Systematyczne uprawianie sportu, przebywanie na świeżym powietrzu ma bardzo pozytywny wpływ na naszą odporność. Intensywny ruch zwiększa liczbę białych krwinek zwalczających bakterie i wirusy. Wysiłek fizyczny pozwala nam utrzymać właściwą wagę i kondycję. Umożliwia pozbycie się wraz z potem toksycznych substancji. Rozładowuje stres. Przyzwyczaja nas do zmian temperatury.

Powinniśmy zadbać również o wietrzenie i nawilżania naszych mieszkań. Wymiana powietrza usuwa wirusy i bakterie. Nawilżanie zmniejsza wysychanie śluzówki nosa i gardła utrudniając atak wirusów i bakterii.
Na naszą odporność ma również wpływ właściwy wypoczynek nocny. Sen jest niezbędny, by nasz organizm mógł się zregenerować po całodziennym wysiłku.
 

Zwiększyć odporność możemy przez hartowanie. Polega to na naprzemiennym natrysku ciepłą i zimną wodą. W ten sposób przyzwyczajamy organizm do zmian temperatury. Stres, palenie papierosów i picie alkoholu to czynniki negatywnie wpływające na naszą odporność. Należy się ich wystrzegać. Należy również unikać dużych skupisk ludzkich, gdyż w tłumie ryzyko zakażenia jest zdecydowanie większe. Osoby z obniżoną odpornością powinny pamiętać o jedzeniu ryb, gdyż oleje w nich zawarte wzmacniają nasz organizm. W aptece można przykładowo nabyć następujące gotowe preparaty zawierające olej rybi: Ecomer, Iskial, Kidabion.
 

Przeciwko grypie można się zaszczepić. Szczepionki są dostępne w aptekach wyłącznie na receptę, z tego względu przed szczepieniem konieczna jest konsultacja lekarska. Szczepienia przeprowadza się zasadniczo w okresie od końca sierpnia do marca. Szczepionki zawierają zabite wirusy lub ich fragmenty pozbawione działania chorobotwórczego. Po podaniu szczepionki komórki obronne naszego organizmu potrafią rozpoznać żywego wirusa i szybciej rozpoczynają jego zwalczanie.
Ze względu na dużą zmienność wirusa grypy, należy ponawiać szczepienie każdego roku. Osoby zaszczepione, jeżeli nawet zachorują na grypę, zdecydowanie łagodniej przechodzą chorobę i są mniej zagrożone powikłaniami. Do grupy osób, którym zaleca się szczepienia ochronne należą: astmatycy, cukrzycy, osoby z chorobami układu krążenia, chorobami nerek i wątroby oraz osoby w podeszłym wieku. Zaszczepić możemy się w przychodniach i w punktach szczepień po konsultacji z lekarzem rodzinnym.
O tej porze roku pamiętajmy by zadbać o odpowiednią ochronę przed infekcjami. Właściwe postępowanie uchroni nas przed chorobą lub zminimalizuje jej skutki pozwalając nam cieszyć się tą porą roku.

mgr farmacji Barbara Kopciewicz
Data przygotowania artykułu: 2008 r.