PORADY > Porady farmaceuty > Jakich zasad należy przestrzegać przy stosowaniu antybiotyków?

1) Antybiotyki trzeba stosować przez określoną liczbę dni, zaleconą przez lekarza.
    W przypadku chorób bakteryjnych, dobrze dobrany antybiotyk, może być tak skuteczny, iż stan chorego poprawi się już po przyjęciu pierwszych zaleconych dawek. Jednakże, przyjmowanie antybiotyku należy w takim przypadku kontynuować zgodnie ze schematem zaleconym przez lekarza. Zbyt szybkie przerwanie stosowania antybiotyku może skutkować „zaleczeniem” a nie wyleczeniem infekcji. Jeżeli podczas przyjmowania pierwszych dawek leku nie zostaną zabite wszystkie chorobotwórcze bakterie, może dojść do wyizolowania i namnożenia szczepu bakterii opornych na przyjmowany antybiotyk, które po pewnym czasie znów spowodują infekcje, tym razem nie dającą się wyleczyć tym samym preparatem. Z powyższego względu, nawet jeżeli pozornie jesteśmy już zdrowi, należy kontynuować przyjmowanie antybiotyku zgodnie z dyspozycją lekarską.
2) „Przed zastosowaniem leku przeczytaj ulotkę”.
    Powyższe sformułowanie to nie pusty slogan reklamowy ale przypomnienie o ważnym obowiązku, odnoszącym się do wszystkich leków, nie tylko antybiotyków. Wszystkie informacje zawarte w ulotce są bardzo ważne – obecnie firmy farmaceutyczne zobligowane są do formułowania ulotek, prostym językiem, zrozumiałym dla pacjenta, jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy udać się do najbliższej apteki i poprosić farmaceutę o wyjaśnienie zawiłości. W przypadku antybiotyków ważny może być na przykład sposób przyjmowania leku z pokarmem (przed, po czy w trakcie), który warunkuje skuteczność leczenia. Na przykład podczas stosowania niektórych antybiotyków należy zachować odpowiedni odstęp czasowy od przyjmowania pokarmów mlecznych czy należy bezwzględnie unikać spożywania alkoholu – te, oraz szereg innych ważnych informacji znajdziemy właśnie w ulotce dla pacjenta.
3) Antybiotyku nie wolno pożyczać.
    Zasada dotyczy wszystkich leków na receptę, o zastosowaniu których może decydować jedynie lekarz. Obecnie nie można kupić takich leków w aptece bez posiadania ważnej recepty, dlatego często zdarza się iż pacjenci je sobie „pożyczają”. Tymczasem, nie pożyczajmy antybiotyków dla siebie wierząc, iż przyniosą nam szybką pomoc, ani nie pożyczajmy swoich antybiotyków chorym! Stosowanie antybiotyku, kiedy nie jest to konieczne nie przynosi zysku a skutkuje stratami – lek dziesiątkuje naszą fizjologiczną florę bakteryjną, czyli „dobre bakterie”, przez co obniża odporność organizmu. Oczywiście, rozpowszechnianie antybiotyku skutkuje wzrostem ilości szczepów bakterii opornych, jak wspominano wyżej.
4) Czy przy kuracji antybiotykowej stosować preparaty osłonowe?
    Zdecydowanie tak, jeżeli w przeszłości, po terapii antybiotykiem wystąpiła ciężka biegunka, spowodowana bakteriami Clostridium difficile. Natomiast, w sytuacji, kiedy antybiotyk przyjmujemy sporadycznie i krótko, rutynowe stosowanie preparatów osłonowych nie jest niezbędne. Jeżeli zdecydujemy się na zakup probiotyków, prośmy o pomoc farmaceutę i wybierajmy te o udowodnionej skuteczności. Chociaż dotychczas nie ma badań, które wskazywałyby czy konieczne jest zachowanie odstępu czasowego pomiędzy zażyciem antybiotyku a zażyciem preparatu osłonowego, zasadnym wydaje chociaż dwugodzinna przerwa, jeżeli w ulotce probiotyku nie podano innych zaleceń.
5) Chrońmy środowisko przed nadmierną ilością antybiotyków.
    Obecnie dużym problemem jest rutynowe stosowanie antybiotyków na szeroką skalę w rolnictwie. Leki te dodawane są do pasz dla zwierząt w celu ochrony stad przed chorobami bakteryjnymi, skąd dostają się do gleby i wody, gdzie powodują spustoszenie biologiczne. Na takie postępowanie nie mamy bezpośredniego wpływu ale możemy postępować świadomie i odpowiedzialnie ze swoimi lekami. Żadne leki nie mogą trafiać do śmieci - powinny zostać zaniesione do apteki i wrzucone do specjalnych pojemników na przeterminowane lub zbędne leki. Dzięki temu leki poddawane są odpowiedniej utylizacji i nie zanieczyszczają środowiska. W przypadku antybiotyków problem jest szczególnie ważny, ponieważ są to substancje, których niekontrolowane rozpowszechnianie w środowisku prowadzi do zaburzenia równowagi biologicznej oraz wzrostu wyżej wspomnianej oporności szczepów bakteryjnych na te leki.

Czytaj cały artykuł