Do bakalii zaliczamy m.in. rodzynki, migdały, orzechy, głównie włoskie i laskowe, suszone śliwki, morele, daktyle, figi, skórkę pomarańczową i cytrynową. Są słodkie i bardzo smaczne, mają dużą wartość odżywczą oraz wpływają pozytywnie na naszą psychikę. Stosowane są głównie w cukiernictwie jako niezbędny dodatek do niektórych rodzajów ciast: keksów, mazurków, pierników, a także lodów oraz jako dekoracja ciast i ciastek. Mogą być używane w całości, płatkach lub pokruszone na kawałki. Bakalie są także polecane jako zdrowa przekąska, zamiast słodyczy i słonych przekąsek. To doskonałe źródło energii, pomagające uzupełnić witaminy i mikroelementy, więc powinniśmy zadbać, aby znalazły się one w codziennej diecie.

Rodzynki

    Rodzynki, najpopularniejsze wśród bakalii, są to dojrzałe winogrona, suszone zazwyczaj na słońcu w specjalnych suszarniach. Znane są następujące odmiany rodzynek: kalifornijskie, sułtańskie i królewskie. Zawierają one dużo cukru (fruktozy), składników mineralnych – wapń, bor, magnez, potas, cynk, żelazo oraz witaminy z grupy B, C, E. Ponadto są dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Spowalniają proces wypłukiwania wapnia z kości, więc mają swój udział w zapobieganiu osteoporozie. Są pomocne osobom cierpiącym na zaparcia, poprawiają pracę serca, obniżają poziom złego cholesterolu oraz podnoszą odporność i dobrze wpływają na rozwój prawidłowej flory bakteryjnej. Mogą być spożywane na surowo lub używane do pieczenia ciast np. serników, babek, makowców oraz wykorzystywane jako składnik farszów czy sałatek na słodko.

Śliwki suszone

    Śliwki suszone zawierają dużo węglowodanów (sacharoza i glukoza) oraz znaczną ilość błonnika pokarmowego, witaminy z grupy B, PP, K oraz C. Są polecane dla osób, które mają problemy z popękanymi naczynkami, gdyż regulują proces krzepnięcia krwi oraz uszczelniają naczynia krwionośne. Są źródłem przeciwutleniaczy, więc opóźniają proces starzenia się. Śliwki suszone dzięki błonnikowi przyspieszają metabolizm, poprawiają trawienie, hamują wchłanianie cukrów i cholesterolu, dają uczucie sytości, oczyszczają jelita oraz ułatwiają spalanie tkanki tłuszczowej. Stanowią one cenny składnik naszej diety, w piramidzie żywienia wyróżnia się je wśród produktów, które powinniśmy spożywać codziennie. Owoce na susz powinny być dojrzałe, lekko z pomarszczoną skórką, dobrej jakości, najlepsze są węgierki o kształcie wydłużonym i barwie granatowofioletowej.

Migdały

    Migdały to nasiona owocu drzewa migdałowego. Występują dwie odmiany: słodkie i gorzkie. Migdały zawierają około 50% tłuszczu i 20% białka, składniki mineralne: magnez, potas, cynk, żelazo oraz witaminy B1 i PP. Wspomagają funkcjonowanie układu krwionośnego oraz wpływają na poprawę pamięci i koncentracji. Zwiększają wydzielanie serotoniny, czyli hormonu zadowolenia. Zawierają one również witaminę E, która jest silnym antyoksydantem i chroni przed rozwojem miażdżycy, udarem mózgu czy przedwczesnym starzeniem. Pozytywnie wpływają na obniżenie poziomu złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, natomiast podwyższają poziomu dobrego cholesterolu (HDL) we krwi. Wpływają korzystnie także na cerę, paznokcie i włosy. W kuchni najczęściej używa się odmiany słodkie do wypieków, mas, kremów, deserów, lodów lub jako element dekoracyjny. Mogą być także dodawane do potraw z ryżu, drobiu, ryb, sałatek bądź zmielone jako posypka.

Daktyle

    Daktyle są bogatym źródłem cukrów i naturalnych salicylanów, które działają jak aspiryna. Ponadto zawierają witaminy A, C, B1, B2, PP oraz składniki mineralne takie jak potas, żelazo, fosfor i magnez. Zawierają dość dużą ilość błonnika pokarmowego, więc pomagają przy problemach z wypróżnianiem się. Ponadto obniżają poziom cholesterolu we krwi oraz łagodzą objawy menopauzy. Daktyle, pomimo że są najsłodsze, nie podnoszą poziomu cukru we krwi, a wręcz obniżają go. Wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe. Polecane są też osobom chorym na nadciśnienie tętnicze, ponieważ mają dużą zawartość potasu.

Morele

    Suszone morele są bogatym źródłem beta-karotenu, który jest przeciwutleniaczem. Chroni nas przed działaniem wolnych rodników, które są odpowiedzialne za choroby cywilizacyjne i przyspieszają procesy starzenia. Zawierają potas regulujący ciśnienie krwi i pracę nerek. Ponadto są bogate w żelazo, wapń, fosfor, witaminy z grupy B, PP, C oraz błonnik. Jedzenie moreli poprawia trawienie, wygląd skóry i odporność, zapobiega anemii, wpływa korzystnie na pracę serca i obniża ciśnienie krwi. Polecane są kobietom, ponieważ utrzymują odpowiedni poziom kobiecych hormonów tzn. estrogenów w organizmie. Morele, a zwłaszcza suszone, posiadają działanie zasadotwórcze, więc powinny je jeść osoby cierpiące na nadkwasotę. Osoby uprawiające sport mogą zjeść kilka moreli po treningu, co przywróci równowagę kwasowo-zasadotwórczą w organizmie.

Figi

    Figi są bogatym źródłem wapnia, magnezu, fosforu, cynku i żelaza oraz błonnika pokarmowego. Działają pozytywnie na układ odpornościowy i krwionośny oraz oczyszczają krew. Pomocne są przy zaparciach, ponieważ zawierają najwięcej błonnika spośród wszystkich suszonych owoców. Wspomagają funkcjonowanie układu hormonalnego oraz regulują pracę tarczycy. Odkwaszają i odtruwają organizm, wskazane są dla osób z nadciśnieniem i chorych na osteoporozę. Pomocne są także przy leczeniu wrzodów żołądka. Regularne spożywanie suszonych fig może zmniejszać ryzyko nowotworów.

Orzechy

    Orzechy są to owoce suche, wyróżnia się następujące typy orzechów: włoskie, laskowe, ziemne, kokosowe, pistacjowe, indyjskie i brazylijskie. Są bardzo smaczne, zdrowe i mają dużą wartość odżywczą. Orzechy doskonale nadają się jako dodatek do ciast, deserów czy sałatek. Orzechy są źródłem wartościowego białka i nienasyconych kwasów tłuszczowych, zapobiegających miażdżycy. Mają też sporo włókien roślinnych, czyli błonnika pokarmowego. Są także źródłem witaminy E oraz witamin z grupy B, które rozkładają się podczas ogrzewania, więc powinniśmy jadać orzechy nie poddawane termicznej obróbce, czyli nieprażone. Znajdziemy w nich też cenne składniki mineralne, głównie magnez, potas, chrom, selen, wapń, cynk i fosfor. Orzechy zawierają także kwas foliowy, który jest ważny do prawidłowego rozwoju płodu oraz poprawia również pamięć. Niestety są one wysoko kaloryczne i ze względu na to należy zachować umiar w jedzeniu orzechów.

Orzechy włoskie

    Orzechy włoskie stanowią dobre źródło białka oraz witamin, głównie z grupy B i E, jak również witamin PP, D i C. Dostarczają nam niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które są bardzo ważne, gdyż wzmacniają serce oraz odporność. Ogólnie orzechy włoskie mają bardzo korzystny wpływ na organizm, wspomagają pracę mózgu, poprawiają zdolność koncentracji, wpływają bardzo dobrze na stan cery, włosów i paznokci.

Orzechy laskowe

    Orzechy laskowe są bardzo zdrowe i pożywne. Dostarczają organizmowi białko, węglowodany, witaminy B1, B2, PP, C oraz składniki mineralne. Są dosyć ubogie w tłuszcz. Osoby intensywnie pracujące umysłowo, przemęczone i osłabione powinny częściej sięgać po nie, gdyż orzechy laskowe mają działanie wzmacniające organizm.

    Bakalie polecane są kobietom w okresie menopauzy, cierpiącym na zaparcia, a także pomocne będą w okresach przemęczenia, przepracowania, napięcia czy stanach stresu. Bakalii powinny unikać osoby uczulone na orzechy, chore na zespół jelita drażliwego, wrzody żołądka czy z chorobami wątroby. Istotne jest, aby bakalie, a zwłaszcza orzechy, dobrze przeżuwać, ponieważ źle pogryzione mogą powodować bóle brzucha.
    Warto wiedzieć, że rodzynki, figi i daktyle mogą powodować migrenę bądź zaostrzać jej objawy, ponieważ zawierają białka mające w składzie tyraminę, która może wywołać bóle głowy.
    Bakalie nie lubią wilgoci, pleśnieją gdy jest za duża, więc należy je przechowywać w szczelnych pojemnikach.
    Bakalie są słodką i zdrową przekąską, po którą powinniśmy sięgać każdego dnia.

Julia Podlipniak
specjalista ds. żywienia